DENİZLİ'NİN TARİHÇESİ

Denizli şehri, ilk defa bugünkü şehrin 6 km. kuzeyinde, Eskihisar Köyü civarında kurulmuştur. Bu şehir M.O.( 261 - 245 ) yılları arasında, Suriye Kralı II. Antiyokustheos tarafından kurulmuş ve karısının adına izafeten LAODICIA denilmiştir. Türkler Denizli havalisini zaptettikten sonra, şehrin suyunun bol bulunduğu bugünkü Kaleiçi mevkiine naklettirmişlerdir. Denizli adına, tarihi kaynaklarda başka başka isimler olarak rastlamaktayız. Selçuklu kayıtları ve Denizli mahkemesi şer'iye sicilleri "Ladik" ismini vermektedir. İbn i Batuta'nın Seyahatnâmesi?nde "Tunguzlu" denilmektedir. Mesâlik ül Ebsar'da da "Tunguzlu" olarak kaydedilmiştir. Timurlenk'in zafernamesini yazan, Şerafettin Zemdi "Tenguzlug" ve "Tonguzlug" gibi iki isimden bahsetmektedir. Tengiz kelimesi eski Türkçe'de deniz demektir. Tunguzlu ise bugünkü imlasıyla Denizli demektir. Netice olarak Denizli adi, Tunguzlu ve Tunguzlu kelimelerinin zamanla ağızdan ağza, "Denizli" kelimesi haline gelmesinden dolayı bugünkü şeklini almıştır.

Denizlinin HOROZU

Denizli Horozu ise her yerde öter




Denizli'nin sembolü olan "Denizli Horozu", renk ve vücut yapısı itibariyle ahenkli uzun ve güzel ötüşleriyle, ilimize en uzak yörelere kadar isim yapmış yerli bir ırkımızdır. Bazılarına göre Osmanlı İmparatorluğu zamanında Arnavutluk'tan İstanbul'a getirilen uzun ötüşlü Berat Horozlarının Denizli'ye getirilmesi ve Denizli'deki yerli tavuklarla melezleşmesinden oluştuğu üretildiği söylenmekte ise de bu doğru değildir. Zira renk ve vücut yapısı bakımından aralarında hiç bir benzerlik yoktur. Denizli Horozu bu bölgedeki insanların eskiden beri uzun ötüşlü horozlara gösterdikleri özen sonucu kendiliğinden oluşmuş bir ırktır.



Denizli Horozunun gözleri siyah ve sürmelidir. Bacakları koyu gri veya mor, ibik balta ibik şeklinde, kulakçık kırmızı veya kırmızı üzerinde beyaz benekli genel renk, siyah kirli beyaz ortaklaşa karışım halindedir. Bazen kanat tüyleri üzerinde kahverengi renkler bulunur. Al horozlarda ise siyah-kırmızı ortaklaşa karışım halindedir. Canlı ağırlık ortalama 3-3.5 kg. civarındadır.


Denizli Horozları renklerine, vücut yapılarına ve ibik şekillerine göre 3'e ayrılır.
Renklerine göre Demirkır, Pamukkır, Kınalı, Al, Siyah ve Kürklü olmak üzere 6 tipe ayrılırlar.
Vücut yapılarına göre Yüksek boyun, Sülün, ve Küpeli olmak üzere 3 tipi vardır.
İbik şekillerine göre ise Geniş İbik ve Dar İbik olmak üzere 2 tipi vardır.



Denizli Horozunun sesi, tonuna ve netliğine göre de sınıflandırılır.
Ses tonuna göre ince, davudi, kalın ses olmak üzere 3'e ayrılır. Davudi ses, ince sesle kalın ses arasında ve kalın sese yaklaşan tek bir sestir.
Niteliğine göre net ses, hüzünlü ses, cırtlak ses, dalgalı ses (alaycı ses) olmak üzere 4'e ayrılır.



Denizli Horozları'nın ötüşleri bütün kabiliyetin ortaya konulmasıyla yapılır. Ötüşleri, ötüş anındaki vücut pozisyonuna göre Aslan Ötüş, Kurt Ötüşü, Yiğit Ötüşü, Pus Ötüşü olmak üzere 4'e ayrılır.





İyi bir Denizli Horozu'nda görünüş canlı bacaklar, boyun uzun ve kuvvetli göğüs, geniş ve derin kuyruk, dik başa doğru meyilli olmalıdır. Tavukta da aynı özellikler aranır. Denizli Horozları'nın birinci yılda ötüş uzunlukları 20-25 sn. olmaktadır.

DENİZLİ'NİN COĞRAFİ KONUMU

<><>

Denizli, Anadolu Yarımadası'nın güneybatı, Ege Bölgesi'nin doğusunda yer almaktadır. Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit durumundadır. Denizli İli'nin her iki bölge üzerinde de toprakları vardır. Denizli ili 28°38' - 30°05' doğu meridyenleri (doğu uç noktası; Çivril ilçesi Gümüşsu - Gökgöl Köyü Dinar sınırında Efekli Tepe, batı uç noktası; Buldan ilçesi Alandız Köyü, Manisa - Sarıgöl sınırında Tezek tepe) 38°29' - 38°52' kuzey paralelleri (Kuzey uç noktası; Çivril Çapak Köyü, Afyon sınırında Avgan Damları mezarlığı, güney uç noktası; Çameli - Muğla sınırında Karabayır Köyü) arasında yer alır. Denizli ili doğuda Burdur, Isparta, Afyon; batıda Aydın, Manisa; güneyde Muğla; kuzeyde Uşak illeri ile komşudur. Yüzölçümü 11.868km², denizden yükseltisi ise 428 m'dir.

DENİZLİ'NİN İKLİMİ

Denizli ili Ege Bölgesinde olmasına rağmen, Ege Bölgesinin hakim iklimi olan Akdeniz iklimi tamamen görülmez. Kıyı kesimlerinden iç bölgelere geçit yerinde olduğundan az da olsa iç bölgelerin iklimi hissedilir. Ege Bölgesi ikliminden sıcaklık olarak biraz farklılıklar görülebilir. Denizli'de dağlar genel olarak denize doğru dik olduğundan, denizden gelen rüzgarlara açık bulunmaktadır. Kışlar ilik ve yağışlı geçmektedir.

DENİZLİ'NİN NÜFUSU

2010 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre İlin toplam nüfusu 931.823 kişi olup, bunun 464.104’ü erkek, 467.719’ u kadındır. Merkez İlçe şehir nüfusu 498.643, belde/köy nüfusu 28.974’tür. Merkez hariç 18 ilçe, 87 Belediye ve 360 köyü vardır. İl Merkezi Ve İlçelerin Nüfus ve Yerleşim Durumlar İl/ilçe Merkezleri Belde/Köyler Toplam Denizli Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Merkez 498.643 248.498 250.145 28.974 14.623 14.351 527.617 263.121 264.496 Acıpayam 12.965 6.516 6.449 44.568 22.253 22.315 57.533 28.769 28.764 Buldan 15.086 7.374 7.712 12.006 5.896 6.110 27.092 13.270 13.822 Çal 3.949 1.996 1.953 18.300 8.911 9.389 22.249 10.907 11.342 Çameli 2.802 1.459 1.343 17.197 8.616 8.581 19.999 10.075 9.924 Çardak 4.586 2.347 2.239 4.868 2.416 2.452 9.454 4.763 4.691 Çivril 17.989 8.921 9.068 43.826 21.647 22.179 61.815 30.568 31.247 Güney 5.832 2.860 2.972 5.655 2.783 2.872 11.487 5.643 5.844 Kale 8.106 4.027 4.079 13.734 6.866 6.868 21.840 10.893 10.947 Sarayköy 18.510 9.286 9.224 11.344 5.618 5.726 29.854 14.904 14.950 Tavas 12.720 6.291 6.429 37.983 18.641 19.342 50.703 24.932 25.771 Babadağ 4.087 2.019 2.068 3.496 1.763 1.733 7.583 3.782 3.801 Bekilli 3.387 1.609 1.778 4.778 2.253 2.525 8.165 3.862 4.303 Honaz 9.830 4.903 4.927 20.700 11.136 9.564 30.530 16.039 14.491 Serinhisar 10.639 5.253 5.386 4.587 2.201 2.386 15.226 7.454 7.772 Akköy 2.766 1.406 1.360 2.726 1.350 1.376 5.492 2.756 2.736 Baklan 2.012 972 1.040 4.253 2.082 2.171 6.265 3.054 3.211 Beyağaç 2.595 1.328 1.267 4.586 2.315 2.271 7.181 3.643 3.538 Bozkurt 4.589 2.138 2.451 7.149 3.531 3.618 11.738 5.669 6.069 Toplam 641.093 319.203 321.890 290.730 144.901 145.829 931.823 464.104 467.719 İlimizin 2010 yılı ADNKS sonuçlarına göre şehir nüfusu oranı % 68,8, belde/köy nüfusunun oranı %31,2 ’dir. Okur Yazarlık Oranı: % 94’tür. Toplam nüfusun 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus sayısı 723.690, oranı % 77.7’dir.

                                                 PAMUKKALE


Pamukkale, güneybatı Türkiye'deki Denizli ilinde doğal bir mevkidir. Kent kaplıcaları ve akan sulardan kalan karbonat mineralleri teraslarını, travertenleri kapsamaktadır. Türkiye'nin Ege bölgesinde, ılıman bir iklimi olan Menderes Nehri vadisinde bulunur. Eski Hierapolis kenti, toplam 2700 metre uzunluğunda, 600 metre genişliğinde ve 160 metre yüksekliğindeki beyaz "kalenin" üzerine inşa edilmişti. Pamukkale, Denizli'nin 20 km uzaktaki merkezindeki vadinin karşı tarafındaki tepelerden görülebilir. 5-10 km yakınında Laodikya antik kenti bulunur. 5 km ilerisinde ise uluslararası bir termal merkez olan Karahayıt köyü vardır. Pamukkale UNESCO tarafından belirlenen Dünya Miras Listesi`nde yer almaktadır. Turizm başlıca endüstridir. İnsanlar binlerce yıldır havuzlarında yıkanmıştır. Daha 20. yüzyılın ortalarında, Heropolis kalıntıları üzerine, önemli hasara neden olan oteller yapıldı. Vadiden terasların üstüne bir yaklaşım yolu yapıldı, ve motosikletlerin yamaçlara çıkmalarına ve inmelerine izin verildi. Bölgenin bir dünya miras mevkisi olduğu bildirildiğinde, oteller yıkıldı, yol kaldırıldı ve yapay havuzlar ile yeri değiştirildi. Suyun içinde ayakkabı giymek katmanları korumak için yasaklandı.

Pamukkale termal kaynağını meydana getiren

Ege Bölgesi'nde, Büyük Menderes havzasında, eski ve tarihî bir şehir kalıntısıdır. İlkçağdaki adı Hierapois idi. Bu şehrin kalesi, bugünkü Denizli şehrinin merkez bucağına bağlı...

jeolojik olaylar geniş bir bölgeyi etkilemiştir.


Bu bölgede sıcaklıkları 35-100 C° arasında değişen 17 sıcak su alanı bulunmaktadır. Pamukkale termal kaynağı, bölge potansiyeli içinde yer alan bir ünitedir. Kaynak, antik devirlerden beri kullanılmaktadır. Termal su kaynaktan çıktıktan sonra, 320 m. uzunluğunda bir kanal ile traverten başına gelmekte ve buradan, 60-70 m.lik kısmı çökelmenin olduğu traverten katmanlarına dökülmekte ve ortalama 240-300 m. yol katetmektedir.


Katmanlı havuzcuklarda ve katkat seddelerinde, çökelmekte olan

Jeoloji, YERBİLİMİ olarakta bilinir. Ana inceleme konusu Dünya olan bilim dalı. Maden yatakları, su, doğal enerji kaynakları, petrol, zemin etüdü ve depremleri inceler.

kalsiyum karbonat, başlangıçta yumuşak bir jel halindedir. Zaman içinde sertleşmekte ve "traverten" olmaktadır. Ancak ziyaretçiler tarafından katmanlar üzerinde gezilmesi ve oynanması, henüz yumuşak haldeki kalsiyum karbonatların ezilmesine, dağılmasına ve çökelme dengesinin bozulmasına sebep olmaktadır.

Kalsiyum karbonat, halk arasında kireç taşı olarak bilinen bir tür kimyasal bileşiktir. Bileşik formülü Kalsiyum|CaKarbon|COksijen|O₃ şeklindedir. Bu bileşik doğada en fazla eski kayaçlarda ve Deniz Kabuğu|deniz kabuklarında bulunur. Kalsiyum karbonat, antiasitlerin bir üyesi olsa da, fazlası biyolojik olarak zararlıdır.

Pamukkale Travertenleri;


Denizlinin en güzel turistik yerlerinden birisi olan Pamukkale ilçesi ile Denizli arasında bir yerdedir.Pamukkale Travertenleri dünyanın en güzel harikalarından birisidir.


Pamukkale Denizli’nin kuzeyinde merkeze 20 km. uzaklıkta antik kent Hierapolis ile iç içedir. MÖ. 97′de kurulan Hierapolis Hz.İsa’nın havarilerinden St.Philip’in burda öldürülmesinden dolayı kutsal kent olarak bilinir.
Pamukkale Travertenleri, Denizli ili Denizli Merkez ilçesinin Pamukkale mahallesinde Pamukkale yeralıyor.
Pamukkale termal kaynağı fazla olan bir bölgedir. Buradan çıkan suların sıcaklığı 35-100 derece arasında değişen 17 kaynak bulunmaktadır. Kaynaklar antik dönemden beri akmaktadır. Termal su kaynaktan çıktıktan sonra 320m uzunluğunda bir kanal ile traverten başına gelmekte ve buradan, 60-70m.lik kısmi çökelmenin olduğu traverten katlarına dökülmekte ve ortalama 240-300m. yol kat etmektedir.


Katmanlı havuzcuklarda ve katkat seddelerinde, çökelmekte olan kalsiyum karbonat, başlangıçta yumuşak bir jel halindedir. Zaman içinde sertleşmekte ve "traverten" olmaktadır. Ancak ziyaretçiler tarafından katmanlar üzerinde gezilmesi ve oynanması, henüz yumuşak haldeki kalsiyum karbonatların ezilmesine, dağılmasına ve çökelme dengesinin bozulmasına sebep olmaktadır.


Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü Türkiye'nin tanıtım afişlerinden "Pamukkale posteri"ni Avrupa bölgesi birincisi seçti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğinden yapılan yazılı açıklamaya göre, "2011 Vettor Giusti Ödülü", Pamukkale posterine verildi.